Kako bi se sprečilo dalje ugrožavanje životne sredine i racionalizovala eksploatacija prirodnih
resursa poslednjih decenija nasuprot modelu linearne ekonomije razvija se model cirkularne ili
kružne ekonomije.
Sa idejom da sagleda uslove, potrebe i moguće prepreke u razvoju i primeni ovih novih modela
poslovanja i ohrabri lokalne zajednice, javno-komunalna preduzeća, preduzetnike i
preduzetnice, mala i srednja preduzeća, udruženja i druge zainteresovane aktere da započnu
transformaciju ka cirkularnoj ekonomiji, udruženje "Inženjeri zaštite životne sredine" iz Novog
Sada, u sklopu projekta Zeleni inkubator, uradilo je istraživanje u 40 opština i gradova u
Republici Srbiji.
Opština Vladimirci je jedna od lokalnih samouprava koja je bila uključena u analizu, a rezultati i
preporuke za socioekonomskim razvoj zajednice zasnovanim na principima cirkularne
ekonomije objedinjeni su u publikaciji "Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u
Vladimircima."
Na teritoriji opštine u potrebi je 20.004 ha poljoprivrednog zemljišta od čega su oranice i bašte
oko 85,9%, livade i pašnjaci 10,3%, voćnjaci oko 3%. Registrovanih poljoprivrednih gazdinstava
u 2018. godini zabeleženo je 3.763.
U lokalnoj Strategiji održivog razvoja formulisana je vizija opštine kao "uređene lokalne
zajednice čiji je održivi razvoj zasnovan na znanju i proizvodnji zdrave hrane koja ne narušava
uspostavljenu ravnotežu između čoveka i prirode."
Stremi se ka tome da se investiciona ulaganja brižljivo usmeravaju, u skladu sa
ekonomskosocijalnim potrebama stanovništva i održivim korišćenjem prirodnih resursa.
Na teritoriji opštine postoje resursi mineralne i geotermalne vode – u mestima Mesarci i Debrc
nalaze se bunari sa vodom temperature od 54 do 57 stepeni, dok je u selu Provo zacevljen
bunar mineralne vode. Brojni su rešenja za korišćenje ovih potencijala – u Provu je moguća
izgradnja banje, a geotermalna voda može se koristiti za plastenički uzgoj povrća i cveća ili za
sportsko-rekreativne aktivnosti.
Zaključci istraživanja ukazuju, kao i u drugim gradovima i opštinama u Srbiji, da je i u
Vladimircima neophodno unaprediti i razviti sistem redovnog praćenja nastanka i tokova otpada
što bi omogućilo profilisanje poslovnih modela cirkularne ekonomije, oslonjenih na upotrebu
otpada kako bi se kreiralei poslovne šanse.
Takođe, neophodno je i u budućim dokumentima lokalnih javnih politika predvideti mere i
aktivnosti kojima bi se stvorili uslovi za razvoj cirkularne ekonomije, a kako su prethodna
strateška dokumenta u Vladimircima istekla, stvara se idealna prilika za ugrađivanje principa
cirkularne ekonomije i njenih elemenata u lokalne strateške dokumente i planove prilikom
obnove starih i izrade novih strateških dokumenata.
Istraživanje u okviru projekta "Zeleni inkubator" sprovedeno je u saradnji sa lokalnim akterima i
stručnjacima u oblastima cirkularne ekonomije i upravljanja otpadom. Svaka studija koja je
izrađena sadrži kraći edukativni deo, sa osnovnim informacija o cirkularnoj ekonomiji, zatim
analizu strateškog i regulatornog okvira za sprovođenje cirkularne ekonomije od Evropske unije
do lokalnog nivoa, i na kraju deo specifičan za konkretnu opštinu ili grad, u kome je dat prikaz
socio-ekonomskog i pravno-institucionalnog konteksta, analiza sistema upravljanja industrijskim
i komercijalnim otpadom i analiza sistema upravaljanja komunalnim otpadom.
Publikacija "Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Vladimircima" dostupna je
na zvaničnom sajtu Koalicije 27 i na sajtu udruženja “Inženjeri zaštite životne sredine” i u njoj
lokalna preduzeća, preduzetnici i preduzetnice i ostali zainteresovani mogu pročitati šta je
potrebno uraditi ukoliko planiraju da model cirkularne ekonomije implementiraju u svoje
poslovanje.
Završna studija koja sublimira rezultate do kojih su istraživački timovi došli tokom skoro trogodišnjeg
rada na analizi ukupno 40 gradova i opština, a pre svega mogućnosti i izazova sa kojima se jedinice
lokalne samouprave i zainteresovani akteri konkretne zajednice suočavaju kada model cirkularne
ekonomije pokušavaju da primene u praksi može se takođe preuzeti na sajtu Koalicije 27 i sajtu
udruženja “Inženjeri zaštite životne sredine”.
Projekat “Zeleni inkubator” sprovodi Beogradska otvorena škola, u saradnji sa Mladim
istraživačima Srbije i Inženjerima zaštite životne sredine, uz podršku Evropske unije.